Dutch Birding volume 35 (2013) no 1

Gironde-estuarium, Frankrijk: belangrijke najaarspleisterplaats voor Waterrietzanger

Veel Waterrietzangers Acrocephalus paludicola trekken in het najaar vanuit de overwegend Oost-Europese broedgebieden eerst westwaarts naar West-Europa om vervolgens via de Atlantische kustgebieden en Spanje Afrika te bereiken. Het gebied aan de noordzijde van het Gironde-estuarium, Charente-Maritime, regio Poitou-Charentes, Frankrijk, herbergt vanouds belangrijke aantallen Waterrietzangers tijdens de najaarstrek. Om habitatkeuze en verblijfsduur beter in beeld te krijgen, werd in 2009-10 een eerste poging gedaan om gericht Waterrietzangers te vangen op twee locaties langs de Gironde. Er werden in deze twee jaren respectievelijk 79 en 60 vogels gevangen. Het aantal terugvangsten was echter beperkt en de vangstinspanning werd in 2011-12 geheel geconcentreerd op de beste van de twee locaties, de Conchemarche lagune nabij Mortagne-sur-Gironde, met iets aangepaste mistnetopstellingen en lokgeluid in twee habitattypen (rietveld gedomineerd door Riet Phragmites australis en zeebies-rietveld gedomineerd door Heen (of Zeebies) Bolboschoenus maritimus en laag riet).

In 2011-12 werden respectievelijk 182 en 139 Waterrietzangers gevangen, waarbij met name in mistnetten in de zeebies-rietvelden de verhouding Waterrietzanger vs andere Acrocephalus-zangers hoog was. De mediane vangstdatum (50% van het seizoenstotaal gevangen) was 22 augustus in 2011 (met maximum van 19 op 22 augustus) en 11 augustus in 2012 (met maximum van 13 op 10 augustus). Het percentage eerstejaarsvogels in beide jaren was respectievelijk 78.0% en 88.5%. De mediane datum (over beide jaren) voor eerstejaars was 19 augustus, voor adulte 11 augustus. Analyse van de terugvangsten leverde een gemiddelde verblijfsduur van zes dagen op. Een aantal Waterriet­zangers kon worden voorzien van radiotransmitters. Hieruit bleek dat ze een gebied van tot 6 ha konden bestrijken, maar dat de meeste in een beperkter gebied van c 1 ha verbleven.

Veel van de typen gebieden waarin Waterrietzangers tijdens de trek pleisteren worden bedreigd doordat de bodem ophoogt en minder nat wordt en de daarmee samenhangende verdere ontwikkeling van de vegetatie. Er zijn verschillende beheerplannen opgesteld om tot verbetering van dergelijke gebieden te komen maar op sommige plekken zijn die door geldgebrek (vooralsnog) niet uitgevoerd.

Raphaël Musseau, BioSphère Environnement & Atlantic Flyway Network, 52 quai de l'Estuaire, 17120 Mortagne-sur-Gironde, France
(biosphere-environnementorange.fr)
Valentine Hermann, BioSphère Environnement & Atlantic Flyway Network, 52 quai de l'Estuaire, 17120 Mortagne-sur-Gironde, France
(biosphere-environnementorange.fr)