Na twee mooie jaren met veel vogelsoorten is het altijd weer spannend wat een nieuw jaar gaat brengen. De meeste jaarlijsters besloten het een jaartje rustig aan te doen, maar dat mocht de pret niet drukken. Naast twee 'nieuwe' soorten werd het ook een goed jaar voor 'inhalers', zeldzame soorten die al lange tijd niet gezien waren.
Er werden zeker 374 soorten vastgesteld, dat is veel minder dan de 386 soorten in 2014, maar nog net boven het gemiddelde van 368.5.

Noten vooraf:
- Via de gegeven (oranje) hyperlinks zijn achterliggende verhalen na te lezen.
- Veel van de genoemde waarnemingen zijn nog niet beoordeeld door de CDNA, dus vermelding hier impliceert niet dat ze worden aanvaard en op de Nederlandse lijst komen. Ook de eerste of laatste waarnemingsdatum kan bij aanvaarding afwijken.

Zoals tegenwoordig gebruikelijk waren Witbuik- en Zwarte Rotgans en Roodhalsgans overwinteraars in kleine aantallen. Enkelingen of kleine familiegroepjes werden verspreid over het hele land gezien. Van Zwarte Rotgans kwam het totaal aan het begin van het jaar zelf op c 25 exemplaren, met zes bij elkaar op 25 februari bij Hippolytushoef NH. Roodhalsgans werd van tenminste 40 locaties gemeld met groepjes van 4-8 exemplaren. Een blauwe Ross' Gans hield eind dit jaar de fora gevuld met discussies over zijn identiteit als hybride met Sneeuwgans, eerst gezien bij Milsbeek LB en Beugen NB en later bij Kortenhoef NH. Een witte vorm op Schouwen-Duivenland ZL in januari/februari en een tweede bij Hallum FR bleken toch een (blauw) ringetje te hebben en ontsnapt te zijn. De vaste Zweedse Dwerggans-populatie blijft elk jaar terugkomen in de polders bij Strijen ZH en Petten NH met losse waarnemingen verspreid over het hele land. Taigarietgans blijft een zeldzame overwinteraar met nog maar enkele meldingen van kleine groepjes (maximaal 16) voornamelijk uit Noord-Brabant. Op 1 maart werd een Groenlandse Kolgans gefotografeerd bij Vlaardingen ZH en van 6-15 maart verbleven er twee bij Hippolytushoef NH. De eerste Amerikaanse Smient werd op 10 januari gevonden bij Ritthem ZL en bleef tot 12 januari. Een ander mannetje werd ontdekt op het Valkenburgse Meer ZH op 28 februari en verbleef daar tot 7 maart. Een derde werd gezien bij het Kampereiland OV van 1-4 mei. Voor de Amerikaanse Wintertaling was het een relatief rustig jaar met de eerste in Lauwersmeer in de omgeving van Vlinderbalg GR van 8-19 februari; daarna verbleef op 23 februari een exemplaar in het Wagenjot, Texel NH, op 11 april bij Aerdt GE, van 21 april tot 3 onregelmatig in Polder Harderhoek en waarschijnlijk dezelfde vogel hier weer van 17 oktober tot 12 november. Het mannetje Ringsnaveleend was op 31 januari weer terug op de plas in de Broekpolder bij Vlaardingen ZH waar hij bleef tot 10 maart. Op 25 en 29 maart werd weer een mannetje gezien bij de Volkeraksluizen ZL en van 11-30 april een mannetje bij Middenmeer NH. Op 1 januari zwom het mannetje Kleine Topper nog op het Veluwemeer, Biddinghuizen FL, waar hij bleef tot 27 februari. Van 28 januari tot 1 februari verbleef een tweede iets verderop bij Harderwijk GL, en een derde op 31 januari en 1 februari op de Dijkmanswielen NH en later op 20-22 (25?) februari bij Medemblik NH. Vanaf 12 december was weer een mannetje terug bij Den Oever NH. Op 7 februari werd een mannetje Brilzee-eend ontdekt aan de noordkant van de Brouwersdam, Ouddorp ZH, dankzij een spiegelgladde zee. De dagen erop kon de vogel niet meer worden teruggevonden. Op 13 maart verbleven twee mannetjes in een grote groep Zwarte Zee-eenden voor de kust van Vlieland FR. En op 26 november vloog een vrouwtje voorbij Westkapelle ZL. Er zwerven nu meerdere ongeringde Buffelkopeenden door het land. Het bekende mannetje van Gaatkensplas, Barendrecht ZH, keerde voor de 12e keer terug (sinds 2004/5); andere exemplaren verbleven bij Den Oever NH (twee), Vossemeer FL, de plassen bij Heel LB en Nieuwe Robbengat GR. Verder waren er nog enkele andere meldingen waarbij de (ongeringde) status niet kon worden vastgesteld.

Groenlandse Kolgans Anser albifrons flavirostris Greenland White-fronted Goose, Wieringen, 6 maart 2015 (Fred Visscher)

Kleine Topper Aythya affinis Lesser scaup, Harderwijk, 28 januari 2015 (Jaap Denee).

Ringsnaveleend Aythya collaris Ring-necked Duck, Wieringermeer, 11 april 2015 (Hans Brinks)

Buffelkopeend Bucephala albeola Bufflehead, Heel, 1 januari 2015 (Ran Schols)

Op 15 augustus werd een Grote Pijlstormvogel gemeld voor Camperduin NH; helaas was de afstand te groot om de vogel 100% te kunnen zekerstellen. In juli/augustus waren er c 10 waarnemingen van Vale Pijlstormvogel langs de kust. Stormvogeltjes vlogen op 5 september langs Westkapelle ZL, 8 en 13 november bij IJmuiden NH, 14 november voor Katwijk ZH, en op 21 en 22 november langs Ameland FR.
Met de Zwarte Ibis blijft het goed gaan in Nederland. Gedurende het gehele jaar werden weer meerdere exemplaren en kleine groepjes over het gehele land gemeld en er zijn aanwijzingen voor een broedgeval ten noorden van Nieuwkoop ZH. Ook Koereigers werden gedurende het gehele jaar met meerdere exemplaren en in groepjes gezien. De bekende Roze Pelikaan overwinterde te Callantsoog NH en was daar in het dorpje bij de vijver tot 8 juni tot op enkele meters te benaderen. Daarna besloot hij weer op reis te gaan; eerst werd hij nog enkele dagen bij Castricum NH gezien en vervolgens dook hij, na een uitstapje naar Zwitserland, weer op bij Westervoort GE op 13 augustus. In deze omgeving verbleef hij nog tot 10 september om dan België aan te doen. Gedurende het jaar werd ook nog onregelmatig een ander exemplaar waargenomen (onder meer Terschelling, Lauwersmeer, Hoofddorp, Leiden, Castricum, Vlieland); van deze vogel kon echter niet worden vastgesteld of hij al dan niet geringd was. Naast de bekende gemengde groepen Flamingo's, verschenen op 17 januari ook vijf ongeringde (twee adulte & drie derde-kalenderjaars) bij Zevenhuizen ZH. Een dag later doken ze op bij Durgerdam NH, waar ze tot in maart verbleven.

Roze Pelikaan Pelecanus onocrotalus Great White Pelican, Callantsoog, 15 maart 2015 (Wietze Janse)

Flamingo Phoenicopterus roseus Greater Flamingo, Durgerdam, 20 maart 2015 (Wil Schep)

We mochten het een goed jaar voor de Grijze Wouw noemen met minimaal zes gevallen en ook nog enkele twitchbaar. De eerste melding was op 4 mei (overtrekkend) bij Elst UT, daarna volgden waarnemingen op 25 mei kortstondig bij Drogeham FR, op 3-5 augustus op de Maashorst NB, op 20 en 21 augustus in de Marnewaard GR, op 25 oktober overtrekkend bij Helsingen UT en later Diemen NH, op 8-18 november op het Kootwijkerzand GE en op 10 en 11 november bij Emmadorp op de grens bij België. Hoewel deze laatste vogel voornamelijk in België verbleef was hij zo vriendelijk om ook af en toe Nederland in te vliegen. Op 5 mei werd een Lammergier gemeld op de Sallandse Heuvelrug en deze verbleef kort maar lang genoeg voor enkele toegesnelde vogelaars om de vogel te zien en te fotograferen. Hij bleek ongeringd en ongebleekt ofwel een exemplaar dat kans heeft om op de Nederlandse lijst te komen. Vervolgwaarnemingen waren op 8 mei bij Dokkum FR, en op 9 mei bij Veenwouden FR en Vierhuizen GR. Op 14 juni werd een exemplaar verzwakt gevonden op een fietspad en opgenomen in het opvangcentrum De Bonte Piet in Midwoud FR. Later werd hij (lees hier) naar Zwitserland gebracht en in zijn eigen gebied weer losgelaten. Vale Gieren werden gedurende het zomerseizoen weer op verschillende plekken opgemerkt met de volgende hoogtepunten. De eerste groep van 11 verscheen op 4 juni net ten noorden van Alkmaar NH, met zes boven de Wieden OV. Een mooie twitchbare groep van 29 was op 4 en 5 juni aanwezig bij Wommels FR en werd later verspreid over het noorden gemeld. Op 7 juni volgde een groep van 10 boven Nijmegen GE, 16 boven de Hoge Veluwe GE en 16 boven Ommen OV. Op 28 en 29 juni overnachtte een groep van 34 bij Udel GE. Van 31 juli tot 2 augustus verbleef een exemplaar op Texel NH, dat de dagen erna nog Vlieland FR en Ameland FR onveilig maakte. De eerste Slangenarenden werden gemeld op 6 juni boven het Bargerveen DR, 9 juni boven Polder Achthoven UT en 11 juni te Sliedrecht ZH. Later verschenen ook weer exemplaren op bekende plekken als Dwingelderveld DR en Fochteloërveen DR (twee), en nog één gedurende enige tijd bij Holtinge DR. De laatste melding was van 28 augustus op het Fochteloërveen. Het aantal waarnemingen van Steppekiekendief blijft toenemen en ook 2015 was een goed jaar, met op enkele plekken weer exemplaren die langer bleven. De Arendbuizerd verbleef tot 31 maart op de Maasvlakte ZH om op 10 oktober voor zijn derde winter weer terug te keren. Een vogel op 28 mei bij Warffum GR leverde discussie op over de determinatie. Een Schreeuwarend werd op 24 mei opgepikt boven de Hamert LB en een Bastaardarend op 26 oktober bij Weert NB. Tendentieuze discussies over hybriden worden hier achterwege gelaten ;-). Een 2kj Steenarend werd op 15 maart gefotografeerd bij Stadskanaal GR, maar helaas niet meer teruggevonden. Dwergarend blijft elk jaar zeldzaam met maar enkele overtrekkers (en al lang geen twitchbare): op 21 april boven de IJssel/Deventer OV een lichte vorm, op 31 mei een donkere vorm boven Bergerheide LB en op 2 juli kwam er eentje uit de kast boven Veenklooster FR. Roodpootvalken werden weer in het voorjaar opgemerkt, in het najaar was er een kleine influx van jonge vogels. Een Giervalk vloog op 26 oktober langs Katwijk ZH en even later Den Haag ZH. Een andere werd gemeld op 21 oktober van de Engelsmanplaat FR. Een Eleonora's Valk werd op 21 oktober gemeld vanaf Texel NH.

Grijze Wouw Elanus caeruleus Black-winged Kite, Kootwijk, 14 november 2015 (Frank Dröge)

Lammergier Gypaetus barbatus Bearded Vulture, Dokkumer Nieuwezijlen, 8 mei 2015 (Ipe Weeber)

Dwergarend Aquila pennata Booted Eagle, Veenklooster, 2 juli 2015 (Kees Bode)

Arendbuizerd Buteo rufinus Long-legged Buzzard, Maasvlakte, 17 oktober 2015 (Garry Bakker)

Een Kleine Trap was gedurende meerdere dagen, van 23 tot 29 januari, aanwezig in Polder Arkemheen, Nijkerk GE en liet zich daar mooi bekijken tussen de Smienten. Klein Waterhoen werd weer gehoord (en af en toe kortstondig gezien) in de Weerribben OV van 6-17 juni; het geluid van twee of drie andere werd opgenomen bij het Zuid-Laardermeer GR en in het najaar was een vogel te zien bij Nieuwkoop ZH op 12-17 augustus. Kleinste Waterhoenders werden weer in kleine aantallen gemeld van verschillende bekende broedgebieden; vermeldenswaard zijn onder meer het broedpaar in de Onnerpolder GR welke zich fraai langs het pad liet zien en de vogel in het najaar bij Warmond ZH die zich daar eveneens mooi liet bekijken.

Kleine Trap Otis tetrax Little Bustard, Arkemheem, 27 januari 2015 (Jaap Denee)

Kleinst Waterhoen Porzana pusilla Baillon's Crake, Onnerpolder, 11 juli 2015 (Wietze Janse)

Ook de Griel was voor de liefhebbers weer goed twitchbaar met meerdere exemplaren. De eerste werd gevonden bij Hierden (Buitengebied) GE op 26 april en was de dag erna ook nog te bewonderen. Op 6-8 mei was een exemplaar aanwezig in de polders rond en om Woldakkers OV, op 8 mei over Den Haag ZH, op 16 mei op Terschelling FR en op 23 mei op de Maashorst NB. Op 6 en 7 juni verbleef een twitchbare in de Lemsterpolders FR, op 12 juni bij Grijpskerke ZL en op 18 juli bij 's-Gravenzande ZH. Ook was het geen slecht jaar voor Aziatische Goudplevier met op 7 juli één op Vlieland FR, van 8 juli tot 16 augustus twee of drie op Texel NH en verder één te Ezumakeeg FR (8-9 juli en 20 juli), Workum FR (11-16 juli), Ferwoude FR (16 juli), Westkapelle ZL (7-12 augustus) en Emmapolder ZL (waar de Belgische vogel op 15 december even Nederland invloog). Een Amerikaanse Goudplevier werd op 15 mei ontdekt in de Breebaartpolder GR en bleef hier tot 28 mei. Een vogel in winterkleed die helaas nog net niet op kenmerken kon worden afgemaakt werd op 2 maart in het laatste licht gezien in polder Arkemheen, Nijkerk GE. Ditzelfde gold voor een vogel op Texel NH, die alleen overvliegend werd gezien, op 23 september en 2 oktober. Dit jaar konden twee Poelsnippen goed bekeken worden en voegden veel vogelaars de soort eindelijk aan hun lijst toe. De eerste werd gevonden op 25 april bij Broekhuizen LB, waar hij tot 29 april bleef; hij liet zich baltsend zien en horen aan beide kanten van de rivier. Op 23 en 24 mei verbleef een twitchbare bij Velp GE. Verder waren er nog enkele meldingen van kort waargenomen opvliegende vogels en een spannende waarneming op 18 september bij Keent NB (waarbij zelfs nog andere soorten ter sprake kwamen). Voor Grote Grijze Snip was het daarentegen een mager jaar met twee waarnemingen: een vogel bij Zevenhuizen GR op 14 mei en een vliegende op 10 augustus over Utrecht UT. Kleine Geelpootruiter dook weer op meerdere plaatsen op, met bijvoorbeeld een vogel rondzwervend van 22 februari tot 14 mei op Schokland OV, Everdingen UT, Tricht GE en weer Everdingen UT. Van 11 tot 18 maart verbleef een exemplaar bij Serooskerke ZL en later op 2-11 april in de Prunjepolder ZL en op 18-25 april in de Sophiapolder ZL. Op 7 oktober werd nog een exemplaar gezien bij Petten NH, en van 6 tot 22 november bij Workum FR. De eerste Terekruiter van het jaar werd gemeld op 20 mei in de nieuw onderwater gezette polders bij Werkendam NB, waar hij op 7 en 8 juni werd teruggezien; op 22 mei liep een exemplaar op het schor bij Den Oever, van 26 mei tot 1 juni bij de Lepelaarsplassen FL, van 15 tot 27 juni in de Ezumakeeg FR en van 18 juli tot 2 augustus in de Breebaartpolder GR. Veel mensen werden gelukkig toen een vogel op een vage foto van waarneming.nl werd gedetermineerd als mogelijke Amerikaanse Oeverloper en de volgende dag bij Medemblik NH werd teruggevonden (een mooie 'inhaler'). Hij bleef van 19 januari tot 2 mei, en gaf de gelegenheid om zijn langzame lichaamsrui naar zomerkleed mee te maken. Een Bairds Strandloper werd op 14 juli gevonden op Mariëndal, Den Helder NH, en bleef tot 23 juli. Hoewel op meerdere plaatsen gemeld, was het voor Gestreepte Strandloper een matig jaar. Dit werd goedgemaakt door weer een andere prachtige inhaler: een Siberische Strandloper bij Petten NH, die zich mooi liet zien en fotograferen van 6 tot 19 september. Voor de Breedbekstrandloper was het opnieuw een mooi jaar, niet alleen langs de waddenkust maar ook in het binnenland bij onder meer Lemmer FR, Middelplaten ZL en Ackerdijkse Plassen ZH. De Blonde Ruiter was wat ondervertegenwoordigd in vergelijking met vorige jaren: op 2-3 mei bij Waddinxveen ZH, op 5-7 september bij Oud-Sabbinge ZL en op 21 oktober bij Ternaard FR. Een andere goede 'inhaler' was de Vorkstaartplevier bij Westdorpe ZL, die van 18 tot 23 oktober bleef.

Griel Burhinus oedicnemus Eurasian Stone-curlew, Hierden, 26 april 2015 (Alex Bos)

Poelsnip Gallinago media Great Snipe, Broekhuizen, 28 april 2015 (Arnoud van den Berg)

Kleine Geelpootruiter Tringa flavipes Lesser Yellowlegs, Schokland, 27 februari 2015 (Lubbert Spaansen)

Amerikaanse Oeverloper Actitis macularius Spotted Sandpiper, Medemblik, 26 april 2015 (Maurits Martens)

Siberische Strandloper Calidris acuminata Sharp-tailed Sandpiper, Petten, 12 september 2015 (Wietze Janse)

Vorkstaartplevier Glareola pratincola Collared Prantincole, Westdorpe, 18 oktober 2015 (Jaap Kolijn)

Grote en Kleine Burgemeester werden ook dit jaar weer regelmatig langs de kust gezien, te vaak voor een complete opsomming. Wel vermeldenswaardig zijn twee adulte Kleine Burgemeesters bij de strandopspuiting bij Bergen aan Zee NH, waarvan één met de juiste kenmerken voor een Kumliens Meeuw. Maar de meeuw van het jaar was wel de 2kj Thayers Meeuw ontdekt op 11 april en de volgende dag(en) gelukkig weer teruggevonden. Nadat de zandsuppletie ophield verdwenen ook de meeuwen en daardoor werd hij niet na 27 april gezien. Een Baltische Mantelmeeuw verbleef van 22 tot 30 juli in Arnhem GE; daarnaast waren er onder andere meldingen van Katwijk ZH, Westkapelle ZL, Terschelling FR, Ameland FR en Bergen aan Zee NH. Een Lachmeeuw werd op 15 november gemeld van Rottumerplaat GR. Een Franklins Meeuw was helaas te kort aanwezig voor het aanstormende publiek op 23 mei op de Grutte Brekken, Lemmer FR en werd op 27 mei nogmaals een stuk oostelijker bij Delfstrahuizen FR kortstondig gezien. Witwangstern en Witvleugelstern kwamen weer tot broeden in de polders in Groningen, het bleef nu maar bij enkele paren. Vermeldenswaard is de winterwaarneming van een Witwangstern langs de Oostvaardersdijk FL op 13 december. Lachstern was aan het eind zomer weer aanwezig in kleine aantallen op de bekende plekken in Groningen en Noord-Holland. Zwarte Zeekoeten werden dit jaar op meerdere plaatsen opgemerkt, waaronder de bekende overwinteraar langs de Brouwersdam. Een vogel op 27 juni bij Neeltje Jans ZL deed nogal wat stof opwaaien omdat hij kenmerken vertoonde van de noordelijke ondersoort mandtii.

Thayers Meeuw Larus thayeri Thayers Gull, Bergen aan Zee, 25 april 2015 (Leon Edelaar)

Zwarte Zeekoet Cepphus grylle (mandtii?) Black Guillemot, Neetje Jans, 27 juni 2015 (Corstiaan Beeke)

De Oosterse Tortel die eind 2014 bij Vlaardingen ZH gevonden was, maar moeilijk twitchbaar bleek, maakte dat in 2015 ruimschoots goed. Hij werd op 1 januari teruggevonden en begon een patroon te vertonen waardoor de meeste liefhebbers na één of meerdere bezoeken de vogel toch te zien kregen. Hij bleef uiteindelijk tot 25 februari in de buurt rondhangen. Een Kuifkoekoek werd op 16 juli gevonden in de Oostduinen bij Ouddorp ZH en hoewel de vogel vaak verscholen zat in de vegetatie konden toch meerdere waarnemers hem bijschrijven. Een vrouwtje Ruigpootuil werd als raamslachtoffer in Amsterdam NH gevonden op 12 oktober. Door een goed muizenjaar werden er in Friesland op 143 roestplaatsen maar liefst 1740 Ransuilen geteld; het hoogste aantal bijeen bedroeg 120. Er waren eveneens forse aantallen Velduilen, zoals maximaal 32 bij elkaar op Ameland en een extreem aantal van 160 in de omgeving van Heeg FR. Oehoes hielden de gemoederen flink bezig en niet alleen onder de vogelaars. Een exemplaar in Purmerend NH werd al snel omgedoopt tot 'terror'-oehoe omdat hij voorbijgangers aanviel; uiteindelijk werd hij weggevangen. Een ander exemplaar bij Harderwijk vertoonde het tegenovergestelde gedrag door regelmatig bij de toeschouwers op hoofd of schouder te gaan zitten; deze werd dan weer bekend als 'knuffel'-oehoe. Dit waren niet de enige stadse Oehoes: ook in Utrecht UT (een dood gevonden exemplaar bleek later een Duitse gevangenschapsring te hebben) en Rotterdam ZH doken ze op. Enkele andere buiten de bekende broedgebieden verbleven in de omgeving van het Lauwersmeergebied FR.
Het wordt een trend, lijkt het, Vale Gierzwaluw in November. De eerste (goed gefotografeerde) werd op 7 november gemeld op Texel NH, gevolgd door een tweede op 7 november bij Colijnsplaat ZL en een derde op 8 november bij IJmuiden NH (waar later ook nog een gewone Gierzwaluw bijkwam, mooi om te vergelijken). Daarnaast werden er nog enkele mogelijke gemeld, maar waarschijnlijk niet goed genoeg gedocumenteerd om aanvaard te worden. Alpengierzwaluw werd driemaal gemeld en wel op 7 juni over Wageningen GE, 16 september over de Eemshaven GR en 19 september langs Waterland NH. Een Scharrelaar was op 14 juni aanwezig in de Amsterdamse Waterleidingduinen NH. Een ontsnapte Vorkstaartscharrelaar dit najaar op Texel NH wil ik hier toch niet onvermeld laten. Andere kleurrijke soorten als Bijeneter en Hop deden het weer goed dit jaar, met van de laatste soort een overwinteraar bij Delft en van de eerstgenoemde soort in mei zelfs enkele 100en! Ook kwamen beide soorten weer tot broeden (12 paar Bijeneters). Dankzij global warming?

Oosterse Tortel Streptopelia orientalis Oriental Turtle Dove, Vlaardingen, 31 januari 2015 (Wietze Janse)

Oehoe Bubu bubo Eurasian Eagle-owl, Harderwijk, 31 juli 2015 (Lubbert Spaansen)

Vale Gierzwaluw Apus pallidus Pallid Swift, IJmuiden, 8 november 2015 (Kasper Hendriks)

Scharrelaar Coracias garrulus European Roller, AW-duinen, 14 juni 2015 (Marten Miske)

Bijeneter Merops apiaster European Bee-eater, Bloemendaal, 16 mei 2015 (Rein Genuit)

Kleine Klapeksters waren op 13 mei aanwezig op Terschelling FR en van 26 tot 28 september op Vlieland FR. De eerste Roodkopklauwier werd gevonden bij Achterberg UT op 13 mei. Hierna volgden nog waarnemingen in Rijnstrangen GE op 23 mei, bij Breukeleveen NH op 28-29 juni, op Terschelling FR op 2-3 juli en bij Zeewolde FL op 17-20 juli. In het najaar waren er waarnemingen op 18 augustus op Vlieland FR, op 27 september bij Zijpe NH, op 10-15 oktober (juveniel) op Ameland FR en op 16-26 oktober in het Noordhollands Duinreservaat NH. Pestvogels waren begin van het jaar in kleine groepjes op verschillende plaatsen aanwezig, tot vreugde van veel fotografen. De laatste grotere groepen werden gezien op de Sallandse Heuvelrug in april. In het najaar bleef het bij enkele waarnemingen van losse exemplaren. Verder was er op het einde van het jaar een bescheiden influx van Witkopstaartmezen. De enige twitchbare Kortteenleeuwerik verscheen op 4 mei in De Wieden OV, verder vloog een roepende op 15 mei over de Wormer NH, op 24 mei over Westkapelle ZL, op 10 juni verbleef een exemplaar kort bij Noordwijkerhout ZH en op 3 juli in het Drents-Friese Wold FR; er was een ringvangst op 2 juli bij Castricum NH. De laatste Kuifleeuwerik werd tot 7 april gezien in 's-Hertogenbosch NB. Hierna waren er waarnemingen van langstrekkende op Breskens op 8 april en 11 mei en bij Castelre NB op 29 september. De eerste Roodstuitzwaluw werd op 14 april opgemerkt op Texel NH met ook nog een waarneming op 15 april. De volgende op 10 mei was ook weer op Texel NH. Op 11 mei werd een exemplaar op twee trektelposten gezien: Noordwijk ZH en Berkheide ZH. Op 13 en 17 mei waren er weer waarnemingen op Texel NH en op 19 mei te Finsterwolde GR. De enige twee najaarswaarnemingen waren op 10 september langs Camperduin NH en op 19 september langs Sint-Annaland ZL.

Kleine Klapekster Lanius minor Lesser Grey Shrike, Terschelling Oosterend, 13 mei 2015 (Hans van Stijn)

Roodkopklauwier Lanius senator Woodchat Shrike, Noord-Hollands Duinreservaat, 26 oktober 2015 (Erik Menkveld)

Pestvogel Bombycilla garrulus Bohemian Waxwing, Lelystad, 25 januari 2015 (Wietze Janse)

Kortteenleeuwerik Calandrella brachydactyla Greater Short-toed Lark, VRS Castricum, 2 juli (Richard Reijnders)

Roodstuitzwaluw Cecropis daurica Red-rumped Swallow, Texel, 17 mei 2015 (Diederik Kok)

Een Iberische Tjiftjaf werd op 21 april ontdekt in Leeuwarden FR en bleef tot 25 juni. Een tweede was aanwezig bij Den Helder van 21 mei tot 26 juni. Op 4 en 5 juni zong een Bergfluiter tussen Heelsum en Doorwerth GE. Andere verschenen op 21 juli bij Amsterdam NH, op 29 augustus op Vlieland FR en op 5 oktober in de Kennemerduinen bij Bloemendaal NH (ringvangst). Op 1 november werd een Bruine Boszanger gevonden bij Stavoren FR; hij bleef tot 12 november. Een tweede zat op 8 november bij Makkum FR en een derde op 15 december in Alkmaar NH. Van Pallas' Boszanger waren er winter-/voorjaarsgevallen bij de Oostvaardersplassen FL en Voorburg ZH. In het najaar bleef het bij een handvol waarnemingen met de meeste op de waddeneilanden. Op 19 september werd een Noordse Boszanger ontdekt op Vlieland FR; hij bleef tot 26 september. Een tweede werd ontdekt op 27 oktober bij Franeker FR en liet zich hier tot 29 oktober mooi bekijken. Voor de Bladkoning was het weer een goed jaar, waarbij de eerste waarnemingen al vroeg vielen; niet alleen langs de kust maar ook in het binnenland. Vermeldenswaard is nog de voorjaarswaarneming van een zingend exemplaar bij Hoorn NH van 13 tot 20 april. Een Humes Bladkoning werd op 1 november gevonden op de Maasvlakte ZH, op 5 en 8 november en 4 december in Den Haag ZH en op 18-28 november in Berkheide ZH. Grauwe Fitis was aanwezig op 29 mei op Texel NH, op 4 juni in Lelystad FL, op 5 juni (weer zingend) op Texel NH en Zwanenwater NH, op 9 juni op Vlieland FR, op 16 juni bij Hoek van Holland ZH, van 17 juni tot 16 juli op Schiermonnikoog FR en op 22-23 juni bij Zwolle OV.

Bruine Boszanger Phylloscopus fuscatus Dusky Warbler, Stavoren, 9 november 2015 (Norbert Uhlhaas)

Pallas' Boszanger Phylloscopus proregulus Pallas Leaf Warbler, Texel, 19 oktober 2015 (Alex Bos)

Noordse Boszanger Phylloscopus borealis Artic Warbler, Franeker, 29 oktober 2015 (Jurrien van Deijk)

Grauwe Fitis Phylloscopus trochiloides Greenish Warbler, Zwolle, 22 juni 2015 (David uit de Weerd)

Begin augustus werden de eerste Waterrietzangers gemeld van de bekende gebieden. Op verschillende plekken waren ze goed twitchbaar; de laatste veldmelding was van 30 augustus met nog een vangst op 26 september in het Verdronken Land van Saeftinghe. Een Veldrietzanger werd op 7 juni gevangen in de Eemshaven GR. Na een erg goed jaar in 2014 liet de Struikrietzanger het dit jaar afweten met slechts drie meldingen, een zingende op 22 mei in de Sliedrechtse Biesbosch ZH, een ringvangst op 2 augustus op Goeree ZH en op 4 november op Schiermonnikoog FR. Orpheusspotvogels werden weer voornamelijk zingend uit de provincies Limburg en Noord-Brabant gemeld, maar hier en daar ook daarbuiten (Ellecom GE). De eerste Kleine Spotvogel van het najaar was een vroege vangst bij Castricum NH op 23 augustus. Op 12 september werd een exemplaar gevonden op Texel NH. Voor Krekelzanger was het een matig jaar met maar één bevestigde zingende vogel op 15 mei bij Brummen GE. Op 23 augustus werd nog een exemplaar opgestoten in het helm op de Vliehors, Vlieland FR. Graszanger is de klap van de strenge winters kennelijk nog altijd niet te boven en werd vrijwel alleen uit het Verdronken Land van Saeftinghe ZL gemeld. Onverwacht was dan ook een zingende op 14 juni op de Hilversumse Bovenmeent NH. Sperwergrasmus was vanaf augustus weer aanwezig, voornamelijk in de kuststreek. De laatste waarneming was op 4 november bij Rhoon ZH. Vermeldenswaard en zeldzaam is de voorjaarsvangst op 4 juni bij Castricum NH. Op 7 februari werd een Siberische (Humes) Braamsluiper gevonden in een woonwijk van Callantsoog NH. De vogel werd voor het laatst gemeld op 1 april. Een andere was op Texel NH van 26 oktober tot 8 november. Op 13 november verscheen er weer een 'inhaler' en wel een Aziatische Woestijngrasmus op Terschelling FR. De eerste foto's kwamen door via Facebook en de volgende dag kon twitchend Nederland aanschuiven. De bijna handtamme vogel werd tot 19 november waargenomen. Op 5 juni werd een Balkanbaardgrasmus gevonden op de Maasvlakte ZH.

Kleine Spotvogel Iduna caligata Booted Warbler, Texel, 12 september 2015 (Erik Menkveld)

Siberische Braamsluiper Sylvia althaea blythi Siberian Lesser Whitethroat, Callantsoog, 17 februari 2015 (Matthias Hofstede)

Aziatische Woestijngrasmus Sylvia nana Asian Desert Warbler, Terschelling, 18 november 2015 (Wietze Janse)

Van Roze Spreeuw bleven enkele eerstejaars in de winter, onder andere in Kollum FR, Vlaardingen ZH en Vlissingen ZL. In het voorjaar werden adulte gezien: op 5 juni een trekker over Den Haag ZH, op 6 en 7 juni op Texel NH, vanaf 17 juni bij Barneveld GE (deze werd op 25 juni dood gevonden) en weer op Texel NH op 17 juli. In het najaar was er een aantal meldingen van juveniele, voornamelijk langs de kust. Op 17 oktober werd een Zwartkeellijster gevonden op Texel NH; hij was helaas maar kort aanwezig en niet twitchbaar voor bijna alle bezoekers van het Dutch Birding weekend. Na aanvaarding van een IJslandse Koperwiek vorig jaar op Vlieland FR, kreeg deze ondersoort dit najaar de nodige aandacht. Meerdere werden gemeld van Texel NH, Wieringen NH, Terschelling FR en Leiden ZH. Van 14 tot 25 juni zong een Noordse Nachtegaal bij Hoek van Holland NH. Een ander exemplaar zong op 22 mei in Meijendel ZH. Op 20 augustus was er een vangst bij Castricum NH, op 22 augustus een waarneming op de Maasvlakte ZH, op 11 september een vangst op Texel NH en vanaf 29 september verbleef een exemplaar in Meijendel ZH dat op 4 oktober werd gevangen. Een Roodsterblauwborst bezette een territorium in Oost-Groningen (net als in 1999), bij Blijham GR. Een Blauwstaart was op 10 april te zien in de Coepelduinen, Noordwijk ZH. Op 25 september werd een Aziatische Roodborsttapuit gemeld van Texel NH. Op 26 september was een exemplaar aanwezig op de Maasvlakte ZH, op 4-8 oktober op Vlieland FR en op 30 oktober in het Noordhollands Duinreservaat. Een Izabeltapuit werd kortstondig gezien op 9 oktober bij IJmuiden NH. Een vrouwtje Bonte Tapuit werd op 21 oktober ontdekt op Schiermonnikoog FR; in de middag van 25 oktober werd ze dood gevonden, geslagen door een roofvogel. Op 24 april werd een vrouwtje Woestijntapuit gevonden bij IJmuiden NH; ze bleef tot 27 april. Van 7 tot 9 oktober was Terschelling FR aan de beurt en op 20-21 november verbleef een mannetje bij Voorhout ZH. Op 10 juni werd een mooi mannetje Oostelijke Blonde Tapuit gevonden bij Noordwijk ZH en zo kwam het na de (nog) niet aanvaarde vogel van vorig jaar voor velen toch weer goed. Een bizarre winterwaarneming betrof de Kleine Vliegenvanger die van 1 tot 22 januari bij Winterswijk verbleef. Een veelvuldig gefotografeerd adult mannetje zong dit voorjaar langdurig bij Schoonloo DR. Nog een zingend 2kj-mannetje verscheen in het voorjaar weer bij Noordwijkerhout ZH. In het najaar waren er zoals gebruikelijk meerdere waarnemingen langs de gehele kust.

Roodsterblauwborst Luscinia svecica svecica Red-spotted Bluethroat, Blijham, 24 juni 2015 (Co van der Wardt)

Blauwstaart Tarsiger cyanurus Red-flanked Bluetail, Noordwijk, 10 april 2015 (Arnold Meijer)

Bonte Tapuit Oenanthe pleschanka Pied Wheatear, Schiermonnikoog, 23 oktober 2015 (Thijs Glastra)

Woestijntapuit Oenanthe deserti Desert Wheatear, Voorhout, 21 november 2015 (Kees de Vries)


Oostelijke Blonde Tapuit Oenanthe melanoleuca Eastern Black-eared Wheatear, Noordwijk, 10 juni 2015 (Rene van Rossum)

Kleine Vliegenvanger Ficedula parva Red-breasted Flycatcher, Schoonloo, 6 juni 2015 (Wietze Janse)


Roodbuikwaterspreeuw werd niet alleen meerdere malen gemeld vanuit Limburg maar ook verbleef een exemplaar op 24-26 april op Texel NH (hoewel er discussie over de ondersoort ontstond). Zwartbuikwaterspreeuwen waren dit najaar aanwezig bij Zutphen (tussen Eefde en Warnsveld), in de Amsterdamse Waterleidingduinen NH, te Warnsborn GE, Hengelo OV en eerder op Schiermonnikoog FR. Op 18 april werd een Italiaanse Kwikstaart kortstondig gezien en gefotografeerd bij Westkapelle ZL. Een foto van een Balkankwikstaart bij Bunschoten GE op 6 juni dook pas later op en zou het eerste geval betekenen indien aanvaard. De eerste Citroenkwikstaart werd gevonden op 19 april te Westkapelle ZL. Op 7 mei was hier weer een mannetje, nu iets noordelijker in het gebied bij Domburg ZL. Op 10 mei verscheen een mannetje op Texel NH, op 21 juni werd een mannetje gefotografeerd bij Dijksgatweide NH, op 25 juni was er een mannetje bij Lith NB en op 29 augustus een juveniele op Texel NH en later hier weer op 5 en 6 september. Van 31 oktober tot 1 november was een Mongoolse Pieper te zien bij Ridderkerk ZH. Een Siberische Boompieper was op 1 januari aanwezig bij Muiderberg NH. In het najaar werden meerdere trekkers waargenomen en (achteraf) gedetermineerd aan de hand van geluidsopnames. Van 19 tot 25 oktober lieten zich drie exemplaren mooi zien en fotograferen in het Krimbos, Texel NH.

Waterspreeuw Cinclus cinclus White-throated Dipper, Texel, 26 april 2015 (Peter van der Meer)

Citroenkwikstaart Motacilla citreola Citrine Wagtail, Westkapelle, 7 mei 2015 (Corstiaan Beeke)

Mongoolse Pieper Anthus godlewskii Blyth's Pipit, Ridderkerk, 1 november 2015 (Marten Miske)

Siberische Boompieper Anthus hodgsoni Olive-backed Pipit, Texel, 23 oktober 2015 (Martin Harskamp)

Op 1 december werd een mannetje Witkopgors gevonden en gefotografeerd bij Broekhuizen LB, weer een gehoopte inhaler voor velen. Vlak voor het donker konden enkele toegesnelde vogelaars de vogel nog terugvinden en bevestigen. De dagen erop werd hij nog wel gezien, maar meestal kortstondig en daardoor werd hij door veel vogelaars gemist. Alleen op zaterdagochtend 5 december lukte het, op een aangebrachte voerplek, en op 6 december werd hij voor het laatst gemeld. Verder zaten hier nog bleke en grijze vrouwtjes gorzen, helaas met geel op de handpenzomen wat wijst op hybriden. Voor allen die de soort in Limburg misten, kwam het op 15 december goed toen een vrouwtje werd gevonden in de polders bij Wilhelminadorp ZL. Deze vogel vertoonde geen geel in de handpennen, was goed twitchbaar en bleef tot ver in december. Ortolaan is tegenwoordig een zeldzame doortrekker maar in voor- en najaar waren er toch meerdere meldingen van overtrekkers en enkele pleisteraars. Een Dwerggors was goed twitchbaar (met enig geduld) bij Callantsoog NH, van 29 januari tot 14 maart. In het najaar werd weer een aantal trekkers opgemerkt, met één of meerdere langere tijd op Vlieland FR, Ameland FR en bij Wissenkerke ZL. Bosgors werd waargenomen op 26 september op Terschelling FR, op 4 oktober overvliegend op Schiermonnikoog FR, op 5 oktober te Ezumakeeg FR en op 10 oktober op Ameland FR. Een mannetje Zwartkopgors werd op 10 juni kortstondig gezien aan beide zijden van de landsgrens bij Leuth GE. We sluiten het verhaal af met een soort die nieuw was voor iedereen: Grijze Junco (het enige eerdere geval was van februari 1962). Hij werd op 1 februari ontdekt in een nieuwbouwwijk bij een volkstuinencomplex in Groningen GR, waar hij tot 10 april bleef.

Witkopgors Emberiza leucocephalos Pine Bunting, Wilhelminadorp, 17 december 2015 (Co van der Wardt)

Bosgors Emberiza rustica Rustic Bunting, Ameland, 10 oktober 2015 (Alex Bos)

Dwerggors Emberiza pusilla Little Bunting, Vlieland, 15 oktober 2105 (Wietze Janse)

Grijze Junco Junco hyemalis Dark-eyed Junco, Beijum Groningen, 19 februari 2015 (Toy Janssen)

Ranking en jaarlijsters

In 2015 werd ten minste één nieuwe soort voor de Nederlandse lijst gezien: Thayers Meeuw. Verder bestond het jaar voornamelijk uit goede inhalers. De 'jeugd' kon bijvoorbeeld de volgende soorten bijschrijven: Poelsnip, Amerikaanse Oeverloper, Siberische Strandloper, Vorkstaartplevier, Noordse Boszanger, Aziatische Woestijngrasmus, Oostelijke Blonde Tapuit, Mongoolse Pieper en Witkopgors.
Dit alles had weinig invloed op de ranking in de top 25. Wel veranderde een aantal getallen in de ranking toen deze in 2015 werd gekoppeld aan de Dutch Avifauna. Alle gevallen zijn telbaar behalve als ze worden herzien of wanneer het ringvangsten of supersoorten betreffen. Waarnemingen die nog niet zijn aanvaard zijn dus niet telbaar. Om een soort in de ranking telbaar te maken moe(s)ten waarnemers linken met een aanvaard geval, wat voor hen nog enige uurtjes werk was.

De gehele ranking is hier te vinden.

Er waren dit jaar geen pogingen om het jaarrecord te breken. Toch kwam een aantal (bekende) fanatieke vogelaars nog ruim boven de 300 soorten uit: Pieter Doorn (343), Ted Hoogendoorn (338), Maartje Bakker (335), Toy Janssen (326), Hans Tetteroo (333) en Herman van den Brand (315). Een poging om het oude record uit 2014 te breken zou waarschijnlijk kansloos zijn geweest gezien het lage aantal (twitchbare) soorten in 2015.

Dit jaar werd wel het 12 jaar oude dagrecord gebroken. Op 24 mei stelden Dušan Brinkhuizen, Lazar Brinkhuizen, André-Willem Faber, Alwin van Lubeck en Pieter van Veelen tussen 0:00 en 23:59 190 soorten vast, waarvan 180 in de drie noordelijke provincies (Drenthe, Friesland en Groningen). Het oude record was van 10 mei 2003 en stond op 187. Het hele verhaal is hier te lezen.

Wietze Janse & Arnoud van den Berg

2016
Dutch Birding wenst u allen een mooi en vogelrijk 2016 toe!

Waarnemers bij de Siberische Boompieper (Arnold Meijer)

Speuren naar de Thayers Meeuw tussen de duizenden meeuwen (Luuk Punt)

Je moest er wat voor over hebben om een Grijze Junco te zien (Willem Wind).

Een Aziatische Woestijngrasmus die wel erg tam was (Wietze Janse)

5842 views