Zaterdagochtend 6 oktober. Crime scene: Vlieland, Deception Tours 2. 07.15 uur: huisje Veerman Vier ontwaakt! Met een bak koffie wat scherptediepte kweken na een gezellige avond in Tante Pe. Buiten regent het en is het nog donker. De Deception Tours weekenden zijn voor ons (Han Zevenhuizen en Eddy Nieuwstraten) evenementen die we niet willen missen. Al ruim tien jaar opereren wij in een min of meer vaste bezetting met een groep zéér toegewijde veldvogelaars vanuit huisje Veerman-4. Gezelligheid! Een drankje wordt niet geschuwd maar de regel is: als het maar niet ten koste gaat van onze gemeenschappelijke passie: het vinden van zeldzame vogels.

Het ontbijt is als altijd geanimeerd: ditmaal vanwege de veelbelovende omstandigheden: een regenfront boven Nederland in combinatie met goede vertrekomstandigheden in Scandinavië. Met enige opwinding worden de binnenvallende groepen Koperwieken besproken en valt zelfs het F-woord (de F van fall uiteraard). We besluiten dat de zeereep de 'place to be' is en nadat we de laatste regenbuien hebben afgewacht vanaf camping Stortemelk, beginnen we systematisch de binnenduinrand ten westen van de camping te checken.

Inderdaad blijkt dat er wel wat is gebeurd: we vinden Roodborsttapuiten, Roodborsten, Zwartkoppen, Goudhaantjes en een Paapje en deze vogels bevestigen het beeld van aankomst in de zeereep. Na een klein uurtje zijn enkele honderden meters duinrand gecheckt en komen HZ en EN aan bij een mooi duinstruweel in de zeereep. En nog mooier, een met een bankje: een prima plek om met een bakkie koffie de laatste nevels van de vorige avond naar de achtergrond te duwen!

Terwijl we naar het bankje lopen, zien we in een ooghoek een glimp van "een vogel met wit op de rug" naar de top van een duindoorn vliegen. Van voren bekeken lijkt het een mannetjes-type Roodborsttapuit, zo op het eerste oog niet heel veel anders dan een nominaat torquatus. Maar een tweede blik geeft aan dat er toch iets geks mee is: hij heeft een wat klein, scherp begrensd zwart petje en een rossige nekband, waardoor in het vooraanzicht zelfs een beetje de associatie met een Roodstuitzwaluw onstaat.

Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)

De gemoedstoestand van 'licht gealarmeerd" verandert drastisch wanneer de vogel zich omdraait: WOW! Hier zit een Roodborsttapuit met een lichtbeige rug en een heel erg lichte stuit! Als hij enkele seconden later met zijn staart wipt promoveert de gemoedstoestand zelfs naar volledige extase! De vogel laat overduidelijk een staartpatroon zien met grote, opvallende witte centra aan de buitenste staartveren. Direct realiseren we ons dat dit dé pointer is voor Kaspische Roodborsttapuit. Een taxon dat nog niet eerder in Nederland is gezien en vooralsnog wordt beschouwd als ondersoort van Aziatische Roodborsttapuit.

In een mum van tijd weet HZ het kenmerkende staartpatroon overduidelijk per digiscoop vast te leggen, waarna ter verificatie Nils van Duivendijk wordt gebeld. Nils blijkt heel dichbij te zijn en ook nog eens aardig hard te kunnen fietsen, dus kijkt hij nauwelijks een paar minuten later met een gespannen blik door de gereedstaande telescoop. Hij heeft slechts een paar tellen nodig om te constateren dat dit een klassieke variegatus betreft en er geen reden is om te twijfelen aan de determinatie.

Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)


Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)

Het bericht wordt vervolgens per WhatsApp, Dutch Bird Alert en waarneming.nl lokaal en landelijk verspreid. Ondertussen laat de vogel zich nog erg goed zien, maar juist voordat de grote aantallen Vlielanders arriveren - het blijken er na telling een kleine honderd te zijn! - vliegt de vogel een flink eind op naar het ten zuiden van het fietspad gelegen en veel glooiender duingebied. Gelukkig strijkt de vogel hier weer neer en met een steeds verder aanzwellende groep vogelaars krijgen we de variegatus op grote afstand weer in beeld. Na te hebben gewacht tot de meeste DT-gangers ter plaatse zijn, naderen we de vogel voorzichtig om deze beter te bekijken: de 'ohh's en ahh's' voor deze prachtige vogel zijn niet van de lucht!


Vogelaars bij Kaspische Roodborsttapuit, Vlieland, 6 oktober 2012 (Miranda Zutt)


Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)


Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)

Hij is trouwens niet alleen heel mooi, maar ook nog eens akelig zeldzaam in Noordwest- Europa, met minder dan 10 gevallen. In dit licht is het opmerkelijk dat 'slechts' circa 40 mensen op zaterdag, zondag en maandag de oversteek van het vasteland maken om de vogel te kunnen bewonderen. Maar er blijken uiteraard ook twitchers die wél een duidelijk statement maken: zowel vanuit Harlingen, Ameland als Texel komen vogelaars per watertaxi of supersonische zodiac om de vogel te bekijken. De Texelse twitchers komen enigszins shaky aan land na een helse tocht over een ruige Noordzee.

Of de thuisblijvers vanuit lijsttechnisch perspectief een verstandige keuze hebben gemaakt zal de toekomst leren. De taxonomie van het geslacht Saxicola is onderwerp van studie en in een volgend nummer van Dutch Birding zal een uitgebreider artikel verschijnen waarin dieper op de herkenning en status van dit fraaie taxon zal worden ingegaan.


Kaspische Roodborsttapuit Saxicola maurus variegatus, Vlieland, 6 oktober 2012 (Han Zevenhuizen)

Zaterdagavond: de stemming in Huisje Veerman-4 is opperbest. Niet voor het eerst zijn er goede zaken gedaan op Deception Tours. Het derde nieuwe taxon voor Nederland is door Veerman-4 gevonden (bijna viermaal scheepsrecht)!


Han Zevenhuizen & Eddy Nieuwstraten



(Foto: Paul Gnodde)

21208 views