Dutch Birding volume 27 (2005) no 5

Vale spotvogels in het westelijke Middellandse-Zeegebied en hun herkenning
Over de herkenning en het voorkomen van Westelijke Vale Spotvogel Acrocephalus opacus en Oostelijke Vale Spotvogel A pallidus is meer bekend geworden nadat op basis van genetische en morfologische verschillen enkele jaren geleden werd besloten dat ze als twee soorten dienen te worden beschouwd. Westelijke Vale broedt in het zuiden van het Iberisch Schiereiland en in het noorden van Marokko, Algerije en Tunesië. Saharaanse Vale Spotvogel A p reiseri is de westelijke van vier ondersoorten van Oostelijke Vale en broedt in woestijngebieden zuidelijk van waar Westelijke Vale voorkomt. Saharaanse Vale wordt zelden gezien in het zuiden van Marokko maar is plaatselijk vrij talrijk in oases in zuidelijk Tunesië. Beide taxa zijn trekvogel. Westelijke Vale verblijft bijvoorbeeld van half maart tot eind oktober in Marokko met enkele waarnemingen in begin november. Saharaanse Vale is een korte-afstandstrekker die in ieder geval vanaf april in Noordwest-Afrika voorkomt. De twee soorten verschillen met name in zang; in tegenstelling tot de 'mooie' zang van Westelijke Vale heeft Saharaanse Vale een monotone en wat schor klinkende zang waarin stukken van enkele seconden lengte 'cyclisch' worden herhaald. Westelijke Vale is voorts in alle opzichten groter dan Saharaanse Vale, zoals in lengte van vleugel, staart, snavel en poot. In het veld biedt de snavel vaak het beste onderscheid. De snavel van Westelijke Vale is vergeleken met die van Saharaanse Vale iets groter, minder puntig en dikker met bolle zijden; de snavel van Saharaanse Vale heeft rechte zijden die van boven gezien zelfs iets concaaf zijn. Saharaanse Vale laat in tegenstelling tot Westelijke Vale ook vaak een licht vleugelveld zien gevormd door lichte randen van tertials en in mindere mate armpennen. In de hand vormt het verschil in het patroon van het wit in de buitenste staartpennen een goed kenmerk; Saharaanse toont een brede witte rand die vaag begrensd is terwijl Westelijke Vale een smalle witte rand heeft of geen wit. Verder zou de Saharaanse vaak de staart op en neer bewegen en de Westelijke Vale niet. In de praktijk blijkt echter dat een aantal morfologische kenmerken van Saharaanse Vale variabel is; zo hebben sommige een opvallend lange snavel en is bij een aantal het lichte vleugelveld moeilijk te zien. Zulke vogels zijn gemakkelijk met Westelijke Vale te verwarren.

Arnoud B van den Berg & The Sound Approach, c/o Duinlustparkweg 98, 2082 EG Santpoort-Zuid, Netherlands
(arnoud.vandenbergplanet.nl)