Dutch Birding volume 32 (2010) no 2

Gierzwaluw, Aziatische Gierzwaluw en Vale Gierzwaluw: benaming van kleuren, rui en determinatie

Dit artikel gaat dieper in op de vaak erg moeilijke determinatie van Vale Gierzwaluw Apus pallidus en Gierzwaluw A apus (met inbegrip van Aziatische Gierzwaluw A a pekinensis). Kleurbeschrijvingen vormen een belangrijke basis om tot een bepaalde determinatie te komen maar zijn op zich erg lastig te interpreteren. De bruine tint van gierzwaluwen varieert afhankelijk van bijvoorbeeld de belichting, weersomstandigheden, hoek ten opzichte van de waarnemer, leeftijd van de vogel, slijtage van het verenkleed en ondersoort. Het kan erg lastig zijn om kleur correct te beoordelen op foto's, die steeds maar een moment­opname zijn en vaak ook nog digitaal zijn bewerkt. Bij beschrijvingen speelt bovendien individuele interpretatie mee: niet iedereen verstaat hetzelfde onder termen als 'zandkleurig' of 'warmbruin'. Dergelijke kleurschakeringen zijn nergens exact gedefinieerd. Een mogelijk hulpmiddel kan de kleurenlijst van Wikipedia zijn (http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_colours).

Hoezeer kleurentinten bij gierzwaluwen kunnen variëren en hoe misleidend ze kunnen zijn wordt geïllustreerd aan de hand van een reeks foto's. Het artikel gaat ook kort in op rui en leeftijdsbepaling bij gierzwaluwen en legt verder de nadruk op enkele determinatiekenmerken die relatief stabiel zijn, dat wil zeggen minder afhankelijk van lichtomstandigheden, leeftijd en ondersoort. Het gaat daarbij met name om: lichaamsbouw (alleen bruikbaar als beide gierzwaluwsoorten samen worden gezien); koppatroon; patroon van schubjes op onderdelen (inclusief onderstaartdekveren); en enkele contrasten op boven- en ondervleugel. Deze kenmerken worden aan de hand van de foto's geïllustreerd.

Ross Ahmed, E3 Ecology, Pasture House, Wark, Hexham, Northumberland NE48 3DG, UK
(rossahmedgmail.com)
Peter Adriaens, Volmolenstraat 9, 9000 Gent, Belgium
(peter.adriaensdutchbirding.nl)