Dutch Birding volume 34 (2012) no 2

Leeftijdsbepaling bij Syrische Kanarie op basis van rui en vleugelveren

In juli en augustus in 2007 en 2008 werden 147 Syrische Kanaries Serinus syriacus (waarvan de leeftijd bekend was doordat ze het jaar daarvoor als juveniel of als adult werden geringd) op de berg Hermon, Noord-Israël, gevangen en onderzocht om criteria vast te stellen voor de leeftijdsbepaling. Hiervoor zijn rui en sleet van het verenkleed belangrijk. In het late voorjaar en zomer, voordat de najaarsrui is voltooid in juli-augustus, kunnen drie leeftijdsklassen worden onderscheiden: juveniele vogels van het lopende jaar, tweede kalenderjaarvogels (eerste-zomer) en adulte vogels (derde kalenderjaar of ouder). De recent uitgevlogen juveniele hebben een vers kleed en zijn gemakkelijk herkenbaar aan de brede rossige randen aan de grote dekveren en onderste schouderveren. Tweede-kalender­jaarvogels zijn herkenbaar aan oude, niet geruide veren van het juveniele kleed (deze worden niet geruid tijdens de post-juveniele rui een jaar eerder; zie figuur 1): alle slag- en staartpennen; de buitenste grote dekveren (50% van alle tweede-kalenderjaarvogels had een ruigrens in de grote dekveren); de buitenste (grootste) twee duimvleugelveren (een klein aantal vogels had de binnenste duimvleugelveer geruid); en alle handpendekveren. Bij adulte vogels zijn al deze veerpartijen van dezelfde generatie (alle werden een jaar eerder geruid). De veren zijn minder sterk gesleten (bij tweede-kalenderjaars sterk gesleten) en er zijn geen ruicontrasten zichtbaar.
Het rui- en slijtagepatroon van de duimvleugel (alula) en handpendekveren vormen het meest betrouwbare kenmerk bij het onderscheiden van adulte en tweede-kalenderjaarvogels. Bij de laatste zijn de handpendek­veren sterker gesleten, smal en puntig, en hebben een bruin centrum en bleke groengele randen (bij adulte breed en afgerond, met een donker zwartbruin centrum, helder groengele randen en opvallende grijze top). Bij tweede-kalenderjaarvogels die bij de post-juveniele rui de binnenste duimvleugelveer hebben geruid, is de rui­grens tussen de binnenste en de twee buitenste oude duimvleugelveren zeer opvallend; indien geen enkele duimvleugelveer is geruid (en er dus geen contrast zichtbaar is), zijn alle drie duimvleugelveren sterk gesleten en hebben een bruin centrum (duimvleugelveren van adulte zijn duidelijk minder gesleten en met een zwarter centrum).

Yael Lehnardt, International Birding & Research Centre in Eilat, PO Box 774, Eilat 88000, Israel / Jerusalem Bird Observatory, Society for the Protection of Nature in Israel, PO Box 3557, Jerusalem, Israel
(yaelbirdgmail.com)
Reuven Yosef, International Birding & Research Centre in Eilat, PO Box 774, Eilat 88000, Israel
(ryosefeilatcity.co.il)
Gidon Perlman, Jerusalem Bird Observatory, Society for the Protection of Nature in Israel, PO Box 3557, Jerusalem, Israel
(gidonp013.net)