Ik heb in mijn twitchcarrière best wat zeldzaamheden moeten missen die als zware missers betiteld kunnen worden (Killdeer, Oosterse Vorkstaartplevier, Zanggors) maar het missen van een taxon van de Witstuitbarmsijs, hornemanni, in oktober 2003 te Huisduinen, welke onder de naam Groenlandse Witstuitbarmsijs bekend staat, classificeerde ik als de grootste misser. Hoewel deze vogel meerdere dagen aanwezig was en zeer goed te zien was, werd hij pas op de laatste middag van zijn verblijf op naam gebracht en was hij vanuit mijn woonplaats in Limburg niet meer te bereiken voor donker. De volgende dag was de vogel niet meer aanwezig.
Naast het feit dat dit taxon de superlatieven betreffende identificatiecriteria van de Witstuitbarmsijs tot een ongekende hoogte verheft (groot, erg wit op de onderdelen en onderstaartdekveren, grote witte stuit, witte "sokken", "poedersuiker rug" met "tramrails" warm bruin waasje op de zijkop en een kleine snavel), komt hij voor op een moeilijk te bereiken plek in de wereld. Groenland is in de winter, wanneer de vogels zich concentreren in de schaarse leefgemeenschappen, geen plek waar je een vakantiehuisje boekt (-20 graden Celsius) en tevens is er in de winter op vogelgebied weinig anders te beleven, behalve als je een studie wilt maken van de Raaf. Het is tevens een dure plek om te bereiken.
Na maart zwerven de vogels uit over de immense toendra en zijn dan veel moeilijker te vinden. Ze hebben wel de neiging om in oktober af te dwalen naar de Schotse eilanden, maar blijven daar vaak niet lang en zijn ook hier dus geen "easy pick-up". Mijn persoonlijke verwachting is dat de veel algemenere ondersoort exilipes ooit weer terug gelumped wordt onder Grote Barmsijs. Tijdens mijn reizen in de broedgebieden van deze ondersoort werd ik vaak geconfronteerd met verwarrende situaties waarbij Grote Barmsijzen hybridepaartjes vormden met exilipes-vogels. Dit is mogelijk de oorzaak van vogels met kenmerken van zowel Grote als Witstuitbarmsijs en het feit dat we meer en minder overtuigende vogels zien tijdens invasies van Grote en Witstuitbarmsijzen in Europa. Al met al kwalificeerde ik de ondersoort hornemanni als de enige echte Witstuitbarmsijs.
Op 26 en 27 oktober 2012 werd er te Holkham aan de Engelse oostkust een Groenlandse Witstuitbarmsijs gezien. Helaas was de vogel maar kort aanwezig nadat hij correct op naam was gebracht. De situatie leek in dit opzicht op het hierboven genoemde Nederlandse geval (zie hier voor details). Op 8 december 2012 werd er door een wandelaar een IJsgors gemeld op het strand bij Aldeburgh, Suffolk. Hij had de vogel gefotografeerd en in de avond werd deze vogel correct op naam gebracht als het tweede vastelandgeval van de Groenlandse Witstuitbarmsijs voor Engeland ooit. De volgende morgen bleek de vogel nog aanwezig en werd door vele Engelse vogelaars bezocht. Voor hen scheelde dit een "300 pond-twitch" naar een van de Schotse eilanden voor dit taxon. De gehele volgende week werd de vogel rond 10.00 uur Nederlandse tijd gemeld op hun RBA-systeem en bij mij ontstond het idee om deze vogel op 14 december te bezoeken. Dit was de eerste datum dat het mogelijk was voor mij om de oversteek naar Engeland te maken.
Halverwege de week belde Chris van Rijswijk me op. Hij heeft een meer dan gemiddelde voorliefde voor Arctische soorten en had dezelfde mening ten aanzien van de Groenlandse Witstuitbarmsijs. Hij heeft zelfs vergaande plannen om Groenland te bezoeken in de nawinter om zo dit taxon uitgebreid te fotograferen. Hij besloot met me mee te gaan. Op donderdagavond wilden we inschepen op de ferry vanuit Hoek van Holland, maar op het laatste moment bleek Chris zijn paspoort te hebben vergeten, iets wat mij die dag ook bijna was overkomen. Gelukkig slaagde zijn partner er in deze nog net op tijd (werkelijk in de laatste minuut voor vertrek) af te leveren bij de terminal en "off we went".
Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
De volgende morgen arriveerde de boot ruim voor schemering in Harwich. Het bleek ongeveer een uur en twintig minuten tijden te zijn naar de plek, zie hier voor details. Daar aangekomen was een tiental vogelaars op zoek naar de vogel, dit alles op een stukje strand nabij twee kleine jachthaventjes. Het weer was (nog) redelijk, al was er veel wind. Na een "trigger happy" alarm van onze kant bij het overvliegen van een Rouwkwikstaart, werd de vogel na ongeveer een half uur daglicht terug gevonden, schuifelend op het strand, bij wat lage vegetatie. Missie geslaagd! Chris trok zijn regenpak aan en bleef vervolgens, tot de verwachte regen kwam, op minder dan twee meter bij de vogel (soms op 50 centimeter). Ikzelf koos vaak voor de comfortabele auto van waaruit de vogel vaak langdurig goed te zien was en alle kenmerken af te vinken waren. Rond het middaguur begon het naast de harde wind nog te regenen, dus besloten we wat te autovogelen en bezochten het nabij gelegen Minsmere, een RSPB reservaat, om vervolgens na een lekkere pizza weer in te schepen voor de terugreis.
Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
De volgende morgen "moest" voor mij de Huiskraai van de ondersoort zugmayeri nog even, waar Chris, door zijn kennis van de door hem vaak bezochte Huiskraaien, mij goed bij hielp. Rond 08.40 uur was ook deze ondersoort "in de pocket". Het jaar 2012 bleek voor mij het jaar van het oprollen van een aantal gewenste ondersoorten met splitkansen te zijn geworden voor mijn Holarctische lijst. Naast hornemanni zag ik, variagatus Aziatische Roodborsttapuit, Kumliens Meeuw en "Westelijke" Bruine Visuil (zie hier). Daarnaast zou de zugmayeri-ondersoort van de Huiskraai mogelijk een goede investering zijn voor mijn NL-lijst.
Max Berlijn
Een happy Max met Groenlandse Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni hornemanni, Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Chris van Rijswijk)
Chris in actie (zittend) Aldeburgh, Suffolk, Brittanië, 14 december 2012 (Max Berlijn)
19399 views
