De basis van iedere twitch blijft hetzelfde, of je het nou één dag doet of een heel jaar lang. Het begint met de voorbereiding en eindigt (niet geheel onverwacht natuurlijk) met de feitelijke uitvoering. Je kijkt naar de reisafstand, maakt een planning, verkent de locatie en verzamelt informatie over het gedrag & eventuele patronen van de vogel. Dit deel is niet zichtbaar voor "de buitenwereld", maar bepaalt voor een aanzienlijk deel wel het succes van de twitch. Daarvan zijn we ondertussen wel overtuigd geraakt. Wat de hobby zo mooi maakt is wat daarna volgt: de spanning, het wachten, de vertwijfeling, het doorzettingsvermogen en de uiteindelijke ontlading. Je gaat door diepe dalen en komt ook zeker op hoge bergen.

Eind november 2009 werd een Beringmeeuw in de haven van Århus ontdekt. Het was een eenmalige en kortstondige waarneming. Pas 3,5 week later werd er, wederom in de haven, opnieuw een glimp van de vogel opgevangen. Het lijkt wat optimistisch verwoord, maar eindelijk leek op 14 en 15 februari een patroon ontdekt te zijn. De vogel had zich weliswaar anderhalve maand niet laten zien, maar was nu al twee dagen achterelkaar, tussen 11.00u - 13.00u, waargenomen. Zonder duidelijk argument zagen wij hierin voldoende vertrouwen om een rit naar Denemarken te maken.

Het was niet de enorme aantrekkingskracht tot meeuwen, maar puur de bevlogenheid om te twitchen. Het gaat verder dan de aanvulling van het lijssie of het kruisje achter de soort. Het is de combinatie van spanning en ontlading die het twitchen, met zich meebrengt. Dat was eigenlijk de reden om in Århus, Denemarken de Beringmeeuw te gaan zoeken. Het feit dat we alle drie konden, was puur geluk.

19 februari

Het startschot werd om 01.00 vanuit Hilversum gegeven. We lagen direct goed op koers en passeerden, na een laatste pitstop aan Hollandse zijde, om 02.30 de Duitse grens. De rest van de rit werd voornamelijk gevuld met slapen en rijden, soms onderbroken door een broodje kaas of ham. Uiteraard werd er bij het krieken van de dag vol verwachting uitgekeken naar de eerste tekenen van een Bonte Kraai. Door de hevige sneeuwval bleek dit nog een lastige opgave te zijn.

Uiteindelijk reden we om kwart over acht (een kwartier voor op schema) Århus binnen. Nu kon het zoeken naar de plek beginnen. Je kan nog zoveel voorwerk doen en het zo mooi hebben uitgetekend: een vreemde stad blijft een vreemde stad. Op een wegafsluiting waren we niet voorbereid en ook het navigatiesysteem zag het op het laatste detail niet meer zitten. Een kaart, aangeschaft bij de lokale Q8, en een verboden rit over spekgladde fietspaden leidde ons uiteindelijk naar de juiste plek.

Roerdomp Botaurus stellaris Great Bittern. Brabrand Sø, Denmark, 19 februari 2010 (Christian Brinkman).

Het wachten kon beginnen. Met slechts 2 andere fanatieke twitchers (twee Finnen nota bene!) stonden we op een bruggetje naast het Brabrand Sø te posten. Dit grote meer (Sø) ligt een kilometer of vijf ten westen van de haven en was op één wak na, volledig dichtgevroren. Wind, kou, en continue sneeuwval maakten het wachten niet comfortabel. Het wak had aantrekkingskracht op meeuwen, maar leverde geen grote vlieg- of verplaatsingsbeweging op. Het wachten leverde naast de vanzelfsprekende Bonte Kraaien ook een overvliegende Pestvogel, Nonnetjes en twee Roerdompen op. Na vijf en een half uur wachten vonden zowel de Finnen als wij het welletjes en gingen we ons geluk elders beproeven, maar niet voordat we een heerlijke Deense delicatesse geproefd hadden. Met het verstrijken van de tijd hadden we trek gekregen in een lekkere "lokale" versnapering. Een vriendelijke winkelbediende raadde ons sterk aan vooral eens "Drop" te proberen.

We richtten onze hoop op de haven. Eenmaal aangekomen troffen we zoveel meeuwen aan dat we het niet verwonderlijk vonden dat de vogel zo lang zoek was geweest. Ook voor Deense begrippen was de winter behoorlijk streng. Langdurige vorst en hevige sneeuwval zorgden ervoor dat meeuwen die op binnenlandse meren overwinterden, massaal naar de kust gekomen waren. Buiten het afspeuren naar meeuwen, konden we ook de aanblik van een groep van 280 Fraters, een Alk en een paar Witbuikrotganzen niet versmaden. Een bezoek aan Skåde en Moesgårdstrand krikte ons prille Denemarken lijstje wat op.

's Avonds werd er ingecheckt in hotel Atlantic (met uitzicht op de haven) en in restaurant Italiano beoordeelden we het lokale vrouwelijke schoon. Van het lieftallig bedienend personeel leerden we dat er geen 'r' zit in Århus maar dat de 'Å' wordt uitgesproken als 'Aaw'. In combinatie met de 'u' die een 'oe' wordt maakt dit niet Aarhus maar Aawhoes (beiden fonetisch). We hadden er de hele dag onze kop over gebroken.

Frater Carduelis flavirostris Twite. Århus Havn, Denmark, 19 februari 2010 (Christian Brinkman)

20 februari

Na in de avond nog naar de Olympische Spelen gekeken te hebben (ze zijn daar gek van curling), kwam het bij niemand op om de wekker te zetten. Zo kwam het dat we rond half negen aan het ontbijt zaten, terwijl het al zeker een uur licht was. Vanaf de ontbijttafel werden de meeuwen in de haven gecheckt en later ook vanaf de begane grond. Dit leverde nog een Pontische Meeuw op.

De rit naar Brabrand Sø werd weer ingezet en wederom konden we niks beters verzinnen dan over het verboden fietspad naar de locatie te rijden. Christian had als enige zijn kijker al om en liep rechtstreeks richting het bruggetje bij het wak. Teun en Alwin moesten hun verrekijker en fotogerij nog uit de achterbak halen. Aandachtige Deense blikken richting een overvliegende grote meeuw deed Christian besluiten deze ook eens te bekijken. Groot, licht en een shawl... dit was 'm!

Een paar kreten van de Denen bevestigde dit. Een 'daargaattie!' kon Alwin en Teun niet op het juiste spoor zetten, waardoor zij 'm op enkele seconden na grandioos miste. Terwijl Christian werd gefeliciteerd rende Alwin, lichtelijk in paniek, de vogel tevergeefs achterna. Een praatje met de Denen leverde uiteindelijk een schokkend feit; de vogel had er in de ochtend (tijdens ons ontbijt) zeker 20 minuten gezeten, waarna deze spoorloos (hoe dat kan: wij weten het) verdwenen was.

Wederom kon het wachten beginnen, ditmaal vergezeld door diverse Denen (het was immers weekend). Een van hen mag zeker genoemd worden, Sigrid Ilsøe. Zij was bijzonder behulpzaam bij het uitpluizen van de Deense taal en uiteindelijk een onmisbare schakel in het aanwijzen van de leukste Århuse uitgaansgelegenheden. Bovendien kennen we door haar nu allemaal één Deense zin: Silkehale og Gråvinget Måge i Århus.

We discussieerden met de Denen over de splitgeilheid van de Nederlanders en ook kwam onze Siberische Taling ter sprake: "is ie echt wild"? Na een uurtje of vijf vruchteloos wachten gaven we de pijp weer aan Maarten. Op een gegeven moment krijg je echt wel genoeg van die overvliegende roerdompen en waterrallen. Wederom beproefden we ons geluk in de haven. Dezelfde 280 Fraters konden ons niet bekoren. We reden naar het zuiden tot aan Dyngby. Dit leverde gave groepen Wilde Zwanen, Witbuikrotganzen,Toppers en een Blauwe Kiekendief op. De puber in ons allen kon het niet laten om aan het einde van de middag nog snel even het dorpje Slet aan te doen voor een paar kiekjes. Na het diner bij restaurant Italiano stortten Teun en Christian zich op het lokale nachtleven. Alwin lag ondertussen, in alle rust, op een oor.

21 februari

Na een snel ontbijt, speciaal voor ons vroeger klaargezet, stonden we weer bij Brabrand Sø. Verrassend genoeg liepen we daar Thierry Janssen en Cock Blouw tegen het lijf! Waar het weer zich de afgelopen twee dagen kenmerkte door bewolking, mist, sneeuw en wind, was het vandaag helder, zonnig en droog. Bij het wak konden we echter bijna geen enkele meeuw vinden.

Pestvogel Bombycilla garrulus Bohemian Waxwing. Århus, Denmark, 21 februari 2010 (Christian Brinkman)

Na niet al te lange tijd gaven we de moed hier op en reden naar de haven. Onderweg, rijdend over de Åhavevej riepen we alledrie tegelijk: Pestvogels! Maarliefst 90 vogels lieten zich door ons prima fotograferen, terwijl ze aten van de Gelderse Roos langs de Åhavevej. Diverse Deense vogelaars zagen ons druk in de weer en konden meegenieten van deze leuke waarneming. Het was inmiddels erg goed weer geworden en dus besloten we de Fraters in de haven te gaan fotograferen. Met zulk mooi weer zo'n leuke groep vastleggen, lukt je helaas niet meer al te vaak in Nederland. De Fraters werkten goed mee en na kriskras de haven doorkruist te hebben (hier en daar nog een meeuwtje checkend) reden we weer terug naar Brabrand Sø.

Terwijl we ditmaal via een legaal pad naar de plek reden, kwamen er drie auto's in tegengestelde richting hetzelfde pad uit. Het raampje van de middelste auto ging open en het mannetje achter het stuur zei: 'It has been spotted in the harbour!'. Hoezee! In razendsnel tempo keerden we de auto en volgden het mannetje in zijn kleine groene autootje. Hij kachelde gelukkig goed door en nam net zoveel risico als wij. Onderweg belden we met Thierry, Cock en Sigrid om het goede nieuws door te geven. Cock en Thierry waren inmiddels ook onderweg en waren, in alle hectiek, bij twee Denen in de auto gesprongen.

De vogel bleek om 13.00u gevonden te zijn, slechts één pier ten noorden van ons hotel. Een kwartier later waren we op de locatie en na nog geen 15 minuten (13.30) was de show alweer over. Het klinkt als een anti-climax, maar dat was het allerminst. Man, wat een adrenaline schoot er door ons heen. Wat een opluchting was het om die vogel eindelijk gezien te hebben. Alwin kreeg er slappe knieën van, maar wist gelukkig (met vereende kracht) rechtop te blijven staan. In een mum van tijd stroomde de haven-kade vol met twitchers. Met wat duwen en trekken wist iedereen (Rus, Fin, Duitser, Deen) toch wel even z'n oog voor een oculair te houden.

Opvallend genoeg merkte niemand het op dat de Beringmeeuw opvloog, ook niet toen hij gewoon voor iedereen langs kwam. De Nederlandse afvaardiging was echter continu alert en Teun en Christian zorgde ervoor dat een mannetje of 50 weer bij de les werd getrokken: 'Hey, he's flying!'. We snappen nu allemaal hoe dat ding zolang zoek kan zijn, ze letten niet op! Van de 100-en meeuwen, was de Beringmeeuw de enig die opvloog en rustig over de daken van de stad, achter de kerktoren langs, uit beeld verdween.

Beringmeeuw Larus glaucescens Glacous-winged Gull. Århus Havn, Denmark, 21 februari 2010 (Christian Brinkman)

Nou..., dat was het dan: Mission Completed! Zo voelde het ook werkelijk. Het doel was bereikt en we konden weer naar huis. Tegen 14.00u lag Århus alweer enkele kilometers achter ons, maar zat de herinnering nog zeer vers in gedachten. Vooral de ontlading, na al dat wachten, was toch weer een machtig gevoel. Het vervagen en overschrijden van grenzen geeft een bijna grenzeloos gevoel. Na deze korte noordelijke ervaring krijgt het gevoel van vrijheid weer een extra dimensie.

Alwin Borhem, Christian Brinkman en Teun van Kessel

Dank voor alle tips and tricks: Andreas Wernersson en Oskar Nilsson.

Link naar artikel over herkennen Beringmeeuw in DB: 23 nr 5 (2001).

16377 views