Kies Nederlands Switch to English
Rose-coloured Starling
Siberian Rubythroat
Hoogwoud


Even geduld...

Soorten

Nieuwe soorten sinds 1998
In de afgelopen periode (sinds 1998) zijn welgeteld 32 nieuwe soorten in ons land opgedoken! Hiervan zijn er maar liefst 11 soorten nooit voorspeld en vier éénmaal, waaruit je zou kunnen afleiden dat de helft van de nieuwe soorten niet tot bijna niet voorspelbaar is. Laten we dit gegeven even onthouden voor als we straks de lijst zien van voorspelde soorten...

Tabel 1: nieuwe soorten in Nederland in 1998-2009

Marmereend0Audouins Meeuw9
Grote Tafeleend0Dunbekmeeuw24
Buffelkopeend0Dwerguil2
Wilsons Stormvogeltje1Vale Gierzwaluw8
Groene Reiger0Huisgierzwaluw5
Dwergaalscholver2Rotszwaluw8
Kleine Torenvalk21Turkestaanse klauwier1
Keizerarend1Kroonboszanger1
Spaanse Keizerarend0West. Orpheusgrasmus5
Aasgier3Daurische Spreeuw0
Lammergier0Blauwe Rotslijster0
Amerikaanse Bosruiter2Italiaanse Kwikstaart0
Steltstrandloper5Woestijnvink2
Killdeerplevier10Zanggors0
Taigstrandloper4Grijze Gors7
Kaspische Plevier4Steenortolaan0

Ook interessant om te zien is dat we blijkbaar goed zijn in het voorspellen van steltlopers, meeuwen en (gier)zwaluwen, en slecht in het voorspellen van eenden. Zangers doen we al iets beter, maar daar staan toch nog best wat 'nullen'. Ingedeeld naar families blijkt ook dat er niet echt ergens nadruk ligt, alle families zijn redelijk goed vertegenwoordigd.

TOP 20
Dan nu de top 20 van meest voorspelde soorten! We zullen jullie maar niet langer in spanning houden (achter de soort het aantal voorspellingen).

Tabel 2: Top 20 voorspelde soorten

1Kleinste Strandloper61 11Oostelijke Vale Spotvogel24
2Bruine Klauwier54 12Zwartkopzanger24
3Mongoolse Plevier46 13Beringmeeuw23
4Petsjorapieper41 14Taigavliegenvanger22
5Maskerklauwier40 15Wenkbrauwalbatros22
6Roodkeelnachtegaal37 16Amerikaanse Zilvermeeuw21
7Eleonora's Valk36 17Zwarte Leeuwerik20
8Oosterse Tortel29 18Pacifische Parelduiker19
9Zwarte Eend28 19Azuurmees19
10Am. Waterpieper25 20Zwartkeelheggenmus18

Om niet de gehele top 20 te bespreken (we zouden ze met gemak alle 185 kunnen behandelen...), pikken we er een aantal uit:

Kleinste Strandloper
Als we iets goed kunnen in Nederland dan is het wel onze voorspellingen baseren op resultaten uit het verleden. Deze steltloper is daar een goed voorbeeld van. Natuurlijk is het terecht dat hij in de top 5 staat, de soort is immers al jaren "over tijd" en alweer een aantal jaren op de Vlaamse lijst. De waarneming van de Taigastrandloper afgelopen najaar heeft ongetwijfeld bijgedragen aan de nummer 1 notering.

Bruine Klauwier
Na enkele gevallen (en claims) in Engeland - met zelfs een overwinterende vogel bij Heathrow, Engeland, tijdens de inschrijfperiode van het voorspelspel - was deze opmars natuurlijk te verwachten. Andere gevallen: c 7 in Engeland, 1 in Italië, 1 in Noorwegen en 2 in Frankrijk. Een fraai struikje op klauwiereneiland Texel zou niet misstaan. Misschien dat het DB-weekend dit jaar weer eens succes heeft?

Maskerklauwier
De klauwieren zijn erg in trek! Althans, de soorten die recent in omringende landen zijn opgedoken. Zuidelijke Klapekster en Langstaartklauwier zijn stukken minder populair. Deze parel van een soort heeft na 'doubles' in Engeland (2004 en 2006) en Noorwegen (2006 en 2009) aanmerkelijk meer aandacht gekregen. Of dat terecht is zal de komende jaren blijken... Wat ons betreft in ieder geval een zeer aangename nieuwe soort voor de Nederlandse lijst!

Eleonora's Valk
Als we stilstand als achteruitgang beschouwen (deze fraaie dame stond in 1998 ook op de 7e plek), is deze roofvogel de eerste die keldert in de 'charts'. Voornaamste oorzaak daarvan zal waarschijnlijk liggen in het gebrek aan recente gevallen in NW-Europa. Deze goede vlieger kan natuurlijk wel elk moment Europa oversteken. Twee keizerarenden en twee gieren hebben reeds de weg gewezen dus dat hoeft het probleem niet te zijn.

Amerikaanse Waterpieper
Natuurlijk ook een van de grootste stijgers. En nogal vanzelfsprekend als Engeland en IJsland ermee overspoeld worden. Je zou bijna denken dat er iets schort aan onze waarneem-kundigheid??

Beringmeeuw, Taigavliegenvanger en Pacifische Parelduiker
Allen nieuwkomers vanwege recente Europese gevallen en verbeterde kennis over de determinatie. Leuk, maar laten we voorlopig even de kat uit de boom kijken. Of is er iemand die het tegendeel kan bewijzen? Wij laten ons graag verrassen...

Zwarte Leeuwerik
Een cosmic mindfucker van de bovenste plank! Tevens alle voorspelspellen al op de lijst, en waarschijnlijk omdat ie er zo onwaarschijnlijk gaaf uitziet (terecht!!). Nadat Engeland al twee keer ons het snoep voor de neus heeft weggegraaid, is het inderdaad eens de beurt aan ons. Dit pareltje staat niet voor niets als icoon op de voorpagina!

Opmerkelijke stijgers
Behalve de eerder genoemde stijgers uit de top 20 zijn daar meer opvallende zaken te bespeuren. Een goed voorbeeld is Beringmeeuw. Zoals bij veel soorten geldt hierbij zeker dat zijn stijging vooral wordt veroorzaakt door de (zeer) recente gevallen in Europa. Het zijn er nog niet eens een handvol!! Hierdoor lijkt het snel rijzen van zijn ster nog iets teveel eer.
Nog zo'n stijger is de Wenkbrauwalbatros. In tegenstelling tot sommige andere soorten is daarvoor niet echt een oorzaak aan te wijzen. Het meest opvallende is nog wel dat de soort in eerdere voorspelspellen vrijwel niet voorspeld is.
De derde explosieve stijger is Pacifische Parelduiker. Tot voor zeer kort geleden wisten we nog nauwelijks hoe we die nou eigenlijk konden herkennen. Gelukkig wordt een en ander steeds duidelijker. Laten we hopen dat dit ook betekent dat we er zeer binnenkort eentje binnen kunnen halen!!
De enige andere echt opvallende stijger in de top 20 is Azuurmees. Het aantal gevallen in Finland is de laatste jaren nauwelijks gestegen waardoor de kans dat we deze mooie soort binnenkort zullen vinden niet noemenswaardig groter lijkt dan vroeger.

Ook buiten de top 20 zijn genoeg soorten die zich mogen verheugen in een gestegen belangstelling van de voorspellers. Amoervalk, is er zo één, net als, Sakervalk, Willet, Kleine Grijze Snip, Amerikaanse Regenwulp, Kleine Regenwulp, Schoorsteengierzwaluw, Geelsnavelkoekoek, Roodborstlijster en Bruine Vliegenvanger. Overigens betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat deze soorten ook veel voorspeld zijn; ze zijn in ieder geval hard gestegen ten opzichte van het voorspelspel uit 1998.

Opmerkelijke dalers
Die zijn er natuurlijk ook!! In de top 20 staan opmerkelijk genoeg vrijwel alleen stijgers. Oostelijke Vale Spotvogel is met 6% gedaald en gaat daarmee met de grootste cijfers omlaag. Opmerkelijk genoeg zijn er de laatste jaren best wat gevallen in de ons omringende landen geweest (zoals in Denemarken, Engeland, Frankrijk, Ijsland, Noorwegen en Zweden) en gaat daarmee dus tegen de afkijken-van-het-buitenland trend in. Absoluut gezien is het aantal voorspellingen van deze soort dan weer verdubbeld van 12 naar 24x.
Relatief blijft de Amerikaanse Zilvermeeuw even vaak voorspeld (9% vs 10%) wat minstens even opmerkelijk is aangezien met name Engeland met deze soort overspoeld lijkt te worden de laatste jaren. Ook bij deze soort is de potentie groot maar blijft het waarschijnlijk eveneens op herkenning steken. Een zeer typische chocoladebruine vogel zal de gemiddelde fanatiekere vogelaar misschien nog wel opvallen maar of dit ook geldt voor een minder klassiek beest is maar zeer de vraag. Westkapelle of ergens in een Amsterdamse gracht lijken de meest aannemelijke plekken waar we deze vogel kunnen gaan twitchen.
De derde soort die het niet goed doet in de top 20, Eleonora's Valk, blijft relatief eveneens op hetzelfde niveau hangen (15% vs 16%).

De meeste dalers zijn vanzelfsprekend buiten de top 20 te vinden. De jaloezie op de Belgen is inmiddels dermate afgenomen dat Sardijnse Grasmus van 12% naar 3% is gezakt. Ook zijn broertje Rüppells heeft flink in populariteit moeten inboeten (van 13% naar 5%). Andere zakkers zijn Rosse Waaierstaart, Bonte Zanger, Bengaalse Stern (misschien een iets te exotische naam?) en Zuidelijke Klapekster (van 6% naar 1% !!).

Weinig voorspeld maar toch "realistisch"
In deze categorie vallen, naar onze bescheiden mening, veel punten te halen! Enkele 'toppers' waar we lang op moesten wachten voordat ze voorspeld werden zijn Oostelijke Zwarte Wouw en Westelijke Rifreiger. Ook zeer vindingrijk is Noordelijke Eider (S. (m.) borealis) (allen 1x!!). Hoe lang zal die laatste het als ondersoort uithouden als hij in Nederland wordt gezien?
Andere niet vaak voorspelde soorten die 'waarschijnlijk' te noemen zijn: Geoorde Aalscholver (4x), Yelkouanpijlstormvogel (3x), IJslandse Brilduiker (4x), Amerikaanse Watersnip (4x), Amerikaanse Zwarte Stern (2x), Drieteenspecht (3x), Iberische kwikstaart (2x), Balkankwikstaart (3x) en Oostelijke Orpheusgrasmus (2x).

Weinig voorspelde soorten in de categorie 'Daurische Spreeuw', 'Zanggors' en 'Kroonboszanger' zijn bijvoorbeeld Sporenkievit, Oosterse Plevier (en dat met zoveel systeemspelers!), Treurduif, Boomzwaluw, en Witkruintapuit.

Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog soorten die níet voorspeld zijn: Amerikaanse Roodstaart werd voorheen nog voorspeld, deze keer komt hij niet aan bod. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor Savannahgors. Onverwacht was ook dat niemand erop heeft gegokt dat het Wilsons Stormvogeltje of Grote Tafeleend het bij een herziening van het enige geval niet zullen redden.
Enkele andere yanks die ontbreken zijn Amerikaanse Kleine Zilverreiger en Maskerzanger. In de wandelgangen wordt overigens gefluisterd dat Amerikaanse Blauwe Kiekendief (C. c. hudsonius) en Amerikaans Smelleken (F. c. columbarius) ook wel eens gesplitst zouden kunnen gaan worden. Met een aantal gevallen in de WP zouden ook die soorten op termijn een toevoeging aan de Nederlandse lijst kunnen betekenen. En wat te denken van Oosterse Nachtegaal (L.m. golzii/africana) of oostelijke kwikstaarten? Niemand die zich daaraan durfde te branden.

Als we nou even terugdenken aan het feit dat van de soorten die de afgelopen 12 jaar nieuw waren, de helft weinig tot niet voorspeld is, neem dan nu even een kijkje bij de weinig voorspelde soorten in de soorten-bijlage (smullen!)

Herkomst
Ondanks de enorme wateroppervlakte van de Atlantische Oceaan én Engeland er tussenin, komen nog steeds 70 van de 185 voorspelde soorten uit Amerika. We hebben daarnaast meer vertrouwen in Aziatische dwaalgasten (53) dan die van ons eigen continent dat met 48 soorten op de derde plek staat. En dat terwijl de afgelopen 12 jaar toch 19 van de 32 soorten (meer dan de helft!) uit Europa kwamen! Telt u even na? Daarnaast voorspellen we zeven Afrikaanse soorten en nog zes 'wereldzwervers'.

Bijlage: soortenlijst