Op 7 september 1929 verzamelde Lex (Jerome Alexander) Sillem tijdens de Karakorum-expeditie in West-Tibet bij Kushku Maidan (35°26'N, 78°13'O) twee balgen van bergvinken, een adult mannetje en een juveniel mannetje (Sillem 1934). De balgen werden destijds gelabeld als (afwijkende) Brandts Bergvink Leucosticte brandti en ze verdwenen als zodanig in één van de laden van het Zoölogisch Museum Amsterdam. Pas in 1992 kreeg het verhaal een vervolg: op basis van onderzoek aan de balgen beschreef C S (Kees) Roselaar een nieuwe soort, Sillems Bergvink Leucosticte sillemi, vernoemd naar de ontdekker (Roselaar 1992). In een artikel in Dutch Birding, 1994-1 pagina 20 (Roselaar 1994) werd het verhaal over de ontdekking van de soort en over de expeditie uitgebreid verteld, met een kleurenplaat van Frits-Jan Maas van deze soort en Brandts Bergvink ter vergelijking, en twee foto's van de expeditie.
In juni 2012 was de Franse fotograaf Yann Muzika een trek aan het maken in de Yenigou-vallei in Qinghai (Tibet), China. Vlak voor vertrek liep hij een voedselvergiftiging op en daarom verliep de reis anders dan gepland. Na twee moeizame dagen werd op bijna 5000 m hoogte het kamp opgeslagen. YM had nog net voldoende energie om een ommetje vanuit het kamp te maken. In een groep Tibetaanse Roodmussen Carpodacus roborowskii ontdekte hij een afwijkende vogel die leek op een Brandts Bergvink maar met een roodbruine in plaats van donkere kop. Hij kon met zijn 400-mm lens één foto maken voordat de vogel opvloog. Later op de dag zag hij enkele exemplaren en kon hij nog een paar foto's maken. Bij thuiskomst liet hij de foto's eerst enige tijd rusten en de mysterieuze soort bleef ongedetermineerd, totdat hij in een veldgids een korte beschrijving van Sillems Bergvink onder ogen kreeg en concludeerde dat dit mogelijk de juiste determinatie was. Voor bevestiging stuurde hij de serie foto's naar Krys Kazmierczak, beheerder van de Oriental Bird Images database van de Oriental Bird Club (zie hier voor foto's van de twee balgen uit 1929). KK deed navraag bij diverse deskundigen, waaronder CSR, en op basis hiervan werd de determinatie bevestigd. Op 22 oktober 2012 werd het nieuws over de herontdekking via diverse media bekend gemaakt. Het verhaal van de herontdekker met enkele foto's staat hier. Op de foto's staat vermoedelijk ook het vrouwtje van deze soort afgebeeld, een kleed dat tot nu toe niet beschreven was. Op basis van de kleedkenmerken en morfologie is Sillems Bergvink nauw verwant aan Tibetaanse Roodmus en Brandts Bergvink, en wellicht zelf nauwer aan de eerste soort op basis van bijvoorbeeld de dimorfie van mannetje en vrouwtje.
De locatie van de herontdekking ligt c 1500 km ten oosten van de plek waar het holotype werd verzameld. De hoogteligging en klimatologische omstandigheden op beide locaties vertonen grote overeenkomsten. De locatie van 2012 is alleen via een tweedaagse trek te bereiken maar wellicht is Sillems Bergvink ook te vinden in iets beter bereikbare plekken langs de Golmud-Lhasa highway, en dan vooral boven de Kunlun-pas (4760 m, 160 km ten zuiden van Golmud) en de Tanggula-pas (5230 m, c 200 km verder naar het zuiden).
Hier kunnen de balgen uit 1929 van het holotype en het paratype in 3D worden bekeken.
Enno B Ebels
Verwijzingen
Roselaar, C S 1992. A new species of mountain-finch Leucosticte from western Tibet. Bull Br Ornithol Club 112: 225-231.
Roselaar, C S 1994. Notes on Sillem's Mountain-finch, a recently described species from western Tibet. Dutch Birding 16: 20-26.
Sillem, J A 1934. Ornithological results of the Netherland Karakorum Expedition 1929/30. Orgaan Club Ned Vogelk 7: 20.
19999 views
Reacties:
 |
| Ik heb gisteren met Birdquest gesproken na aanleiding van de post van Justin op waarn.nl. Tijdens deze reis http://83.84.118.179/Apache/doc/doc00268.pdf hebben we er veel over gesproken. We hadden toch beter moeten opletten bij die Robrovski vrouwtjes..:-). Bij die soort die na 60+ jaren werd gevonden door een tracking Japanner (Otani) letten ze goed op het specifieke habitat (gravelhellingen op 5000 meter) en zochten ze op gelijke plaatsen in Tibet naar de soort die vervolgens niet meer zeldzaam bleek. Wie weet gaat het hier hetzelfde? Zo ja, dan maar met de eerste watertaxi er heen.. |
| Gewijzigd op: 2012-10-23 11:58:10 |
|
| Het verhaal stond vanmorgen ook in de Volkskrant. |
|
| Mooi verhaal, met een glansrol voor Dutch Birding waarin dat mooie artikel werd geplaatst, en de complimenten natuurlijk aan Kees Roselaar en Frits-Jan Maas. En aan Enno voor de handige samenvatting. |
|
| Las het vanochtend in de Vk en dacht, ik zou graag het hele verhaal op dbsite willen lezen. Goed |
|
| Las het vanochtend in de Vk en dacht, ik zou graag het hele verhaal op dbsite willen lezen. Mooi werk Enno, had je het verhaal al klaar liggen? Goeie actie! Felicitaties voor CSR en postuum voor jonkheer Sillem. |
|
| @Tom: Nee, ik had wel een dag eerder een aankondiging op Twitter gezien dat er een spectaculaire herontdekking bekend gemaakt zou worden maar toen nog niet aan deze soort gedacht. Gisteravond op basis van de beschikbare informatie op internet, EBNNL en het oude artikel in Dutch Birding snel een tekstje samengesteld - ik schrijf wel vaker wat voor DB dus op routine kon ik vrij snel een verhaaltje produceren ;-) |
|
| Spectaculair en erg leuk. Misschien ook weer eens een goede aanleiding om weer eens naar die rosefinch en mountain finches te kijken en die rosefinch in een passender genus dan Carpodacus te stoppen? Edit: ik zie op Oriental birdclub al Koslowia roborowski staan.... |
| Gewijzigd op: 2012-10-26 13:55:12 |
|
| Koslowia (of Kozlowia) is een oude genusnaam; enige tijd terug is die onder Carpodacus geschoven. Maar wat oud is kan weer nieuw worden, zie wat er kort geleden met de Carduelis-groep is gebeurd. Of de OBC dus 'al' Koslowia gebruikt of 'nog' is dus even de vraag... |
|
| Als men zou willen opzoeken waar de betreffende lokatie ligt, dan is het handig te zoeken op "Yeniugou River" in plaats van "Yenigou Valley". De laatste locatie kon ik niet vinden; de eerste wel. Zie ook Richard B. Harris & Chris O. Loggers, 2004, "Status of Tibetan plateau mammals in Yeniugou, China", Wildl. Biol. 10: 91-99. http://www.wildlifebiology.com/Downloads/Article/457/en/oldpath.pdf Uit bovenstaande publicatie: "Yeniugou is an interior valley within the Kunlun Mountains in Haixi Mongolian People’s Autonomous Prefecture, situated in Qinghai Province at approximately 35° 50' N, 91-93° E ". De auteurs besteedden (helaas) enkel hun aandacht aan zoogdieren maar maakten wel de volgende opmerking: "We noted that brown bears, Tibetan foxes, Saker falcons Falco cherrug and Hume’s groundpeckers Pseudopodoces humilis were always associated with habitats containing high pika densities (Smith & Foggin 1999)." Ed Veling |
|
| http://thewildernessalter... tijd om te gaan plannen met dank aan Justin voor de link. |
|
| http://www.birdquest-tour... ze hebben er 7 gezien! |
